10 lat w UE: Autostradowe eldorado
Od początku 2007 roku wartość projektów w dziedzinie transportu, współfinansowanych przez Unię Europejską, sięgnęła już blisko 161 mld zł.
Dwie trzecie tej sumy - prawie 108 mld zł - stanowią inwestycje w rozwój transportu drogowego. Zmiany na lepsze widać na wielu odcinkach dróg - w ciągu jednej dekady sieć autostrad i dróg ekspresowych powiększyła się czterokrotnie. Problem w tym, że resort odpowiedzialny za budowę dróg nie podaje szczegółowych danych na temat rezultatów swoich projektów - informuje portal "mojapolis.pl"
Największą część środków europejskich (71,5 mld zł) pochłonęła budowa nowych autostrad i dróg ekspresowych. 24,3 mld zł wyniosła wartość inwestycji unijnych w rozbudowę lub modernizację dróg regionalnych i lokalnych, zaś 12 mld zł - dróg krajowych.
Obecnie w eksploatacji jest 1 518 km autostrad i 1 388 km dróg ekspresowych, łącznie 2 907 km dróg. Część dróg ekspresowych, na ogół na mniej uczęszczanych odcinkach, ma przekrój jednojezdniowy (w sumie 250 km), np. większość fragmentów drogi S22 prowadzącej z Elbląga do granicy z Obwodem Kaliningradzkim czy obwodnica Słupska.
Na początku 2007 roku - u progu nowego okresu wydatkowania środków europejskich - kierowcy mieli do dyspozycji 1 013 km autostrad i dróg ekspresowych, w tym 674 km autostrad i 339 km dróg ekspresowych. To oznacza, że sieć dróg ekspresowych i autostrad powiększyła się prawie trzykrotnie w stosunku do początku 2007 roku i czterokrotnie - od momentu wejścia Polski do UE w 2004 roku.
Unia Europejska nie "dorzuciła" się jednak do wszystkich projektów drogowych realizowanych w ostatnich latach. Po pierwsze, dofinansowanie unijne nie objęło tych odcinków autostrad, które budowane były w systemie koncesyjnym. W ten sposób użytkowana jest autostrada pomiędzy Toruniem a Gdańskiem o długości 152 km (spółka Gdańsk Transport Company), granicą z Niemcami w Świecku a Koninem o długości 255 km (Autostrada Wielkopolska SA) oraz 60-kilometrowy odcinek autostrady między Krakowem a Katowicami (Stalexport Autostrada Małopolska SA). W przypadku ostatniego odcinka oraz fragmentu A2 między Wrześnią a Koninem partnerstwo publiczno-prywatne polegało jedynie na przystosowaniu dróg - wybudowanych jeszcze w latach 80. - do wymogów płatnej autostrady, a teraz na ich utrzymaniu w odpowiedniej kondycji.
Po drugie, budowa niektórych dróg nie została wpisana na listę projektów realizowanych dzięki dotacjom unijnym. Tak było z odcinkiem między Łodzią a Warszawą, który początkowo miał powstać w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego i dlatego nie wpisano tej inwestycji na listę projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Kilka lat negocjacji z zainteresowanymi spółkami nie przyniosło rezultatów, poza sceptycyzmem dla zawierania umów z prywatnymi podmiotami i powrotem do koncepcji budowy tej drogi wyłącznie ze środków publicznych.
W modelu idealnym wydawaniu miliardów złotych na budowę nowych dróg, mostów, ekranów akustycznych i przejść dla zwierząt powinno towarzyszyć systematyczne informowanie o rezultatach projektów. Na początku tego roku w imieniu Stowarzyszenia Klon/Jawor zwróciliśmy się do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z wnioskiem o informację publiczną na temat rezultatów projektów. Resort udzielił odpowiedzi podając dane o liczbie kilometrów wybudowanych i zmodernizowanych dróg w skali całego kraju, bez podziału na województwa, powiaty czy gminy. Nie wiemy zatem, gdzie realizowano inwestycje drogowe - czy rzeczywiście tam, gdzie były najbardziej potrzebne, a także jakie były zróżnicowania międzyregionalne w kosztach budowy lub modernizacji 1 km drogi.
Z odpowiedzi udzielonej przez Ministerstwo wynika również, że efektem wykorzystania funduszy strukturalnych w latach 2007-13 było powstanie 346 km dróg ekspresowych i tylko 94 km autostrad. Są to jednak wartości niedoszacowane. Przy tych niedostatkach wiedzy ratunkiem są użytkownicy Forum Polskich Wieżowców, miłośnicy betonu w różnych postaciach - pasjonaci, którzy systematycznie przyglądają się nowym inwestycjom i prowadzą rzetelnie udokumentowane obywatelskie statystyki na temat tego, gdzie i za ile budują się nowe drogi.
4trucks.pl / rynekinfrastruktury.pl