Kontenery w transporcie lotniczym, morskim i drogowym

Kontenery w transporcie lotniczym, morskim i drogowym

Optymalizacja kosztów i skrócenie czasu przeładunku to idee przyświecające powstaniu transportu kontenerowego. Genialny w swej prostocie pomysł pozwolił zunifikować i sklasyfikować gabaryty przewożonego ładunku – nie tylko morskiego, ale również lotniczego i lądowego.

Pomysł użycia kontenerów w transporcie narodził się w USA w latach 60. ubiegłego wieku. Wtedy to, dzięki dobrej koniunkturze gospodarczej, ożywił się międzynarodowy handel. Jednakże rozwój stacji przeładunkowych nie nadążał za boomem handlowym, wskutek czego porty morskie zyskały miano „wąskiego gardła”. Czas oczekiwania na towary w porcie wydłużał się, co pociągało za sobą notoryczne i coraz większe spóźnienia w dostarczaniu dostaw do punktów docelowych. Przyczyną takiego stanu rzeczy były drobne partie ładunkowe, które wymagały kosztownych i czasochłonnych operacji przeładunkowo-składowych. W celu skrócenia i uproszczenia procedury zaczęto łączyć je w duże jednostki ładunkowe, w wyniku czego powstały kontenery. Początkowo używano ich w relacjach port-port, lecz rozwój alternatywnych form transportu wymusił powstanie relacji dom-dom i dalszą konteneryzację dostaw.
 
Kontener uniwersalny
Według definicji ISO kontener to "pojemnik przeznaczony do wielokrotnego przewożenia towarów bez potrzeby ich przeładowywania przy zmianie środka transportu, wyposażony w urządzenia umożliwiające łatwy transport i przeładunek, odporny na warunki przewozu i mający możliwie znormalizowane wymiary: szerokość i wysokość 8 stóp, długość – 10, 20, 30, 40 stóp" (źródło: http://old.stat.gov.pl/gus/definicje_PLK_HTML.htm?id=POJ-1689.htm). Najczęściej używanymi kontenerami, zarówno w transporcie lądowym jak i we frachcie morskim, są pojemniki uniwersalne o długości 20 i 40 stóp oraz ładowności około 24 ton. Dwukrotne różnice w gabarytach mogą mylnie sugerować podwojenie ładowności, jednakże konstrukcja kontenerów oraz obowiązujące przepisy nie pozwalają przekraczać dozwolonego limitu. Kontener tego typu zbudowany jest z podstawy i słupków narożnych, a jego rama powstaje wzdłuż belek nośnych, belek i dźwigarów poprzecznych. Słupki narożne stanowią najmocniejszy element pojemnika, w odróżnieniu od dachu, na który ładowanie towarów jest zabronione. Kontenery idealnie nadają się do przewozu wszelkiego typu ładunków drobnicowych, a po niewielkich modyfikacjach mogą zostać wykorzystane do transportu ładunków luzem. Tara pojemnika o długości 20 stóp waha się w granicach 1,8 do 2,5 t, natomiast w przypadku jego dwukrotnie większego odpowiednika wartość tę uśrednia się do ok. 3,9 t. Uniwersalne wymiary pozwalają bez trudu umiejscowić ten rodzaj pojemnika na statku, aby w porcie równie łatwo można było przeładować go na ciągnik siodłowy.
 
Kontenery z otwartym dachem i bokiem
Praktyka pokazuje, że nie każdy ładunek można przewieźć w standardowym kontenerze. Dlatego też inżynierowie wpadli na pomysł ich częściowego otwarcia. W ten sposób, przy zachowaniu standardów określających spedycję w kontenerach, możliwy stał się transport towarów, które z powodu pokaźnych gabarytów da się załadować jedynie od góry (w tym celu powstały kontenery open top oraz hard top). Zabezpieczeniem podczas transportu jest wodoodporna plandeka wyposażona dodatkowo w linkę z zamknięciem celnym, a w przypadku kontenerów hard top zamiast plandeki mamy do czynienia ze zdejmowanymi segmentami dachu. Natomiast solidna podłoga i liczne uchwyty mocujące wspomagają stabilność ładunku. Jeśli jednak wymiary towaru uniemożliwiają jego załadunek – zarówno w tradycyjny sposób, jak i open top – wówczas należy skorzystać z kontenerów z otwartym dachem i bokiem (flat rack container). Pojemniki tego typu mają specjalnie wzmocnioną podłogę, a belki wyposażone są w dodatkowe mocowania. Tym sposobem możliwy jest transport kontenerowy nawet w przypadkach uniemożliwiających tradycyjny załadunek. W celu usprawnienia logistyki całej operacji od podróży statkiem począwszy, na dostarczeniu do punktu docelowego skończywszy, warto zdać się na usługi agencji celnej oferującej kompleksowe usługi w zakresie spedycji, czego dobrym przykładem jest firma NET-CARGO.
 
Kontenery lotnicze
Odrębne zagadnienie w temacie spedycji stanowi kwestia transportu lotniczego. Pojemniki używane do przewozu ładunków drogą powietrzną mają odmienną budowę niż ich lądowe i morskie odpowiedniki. Podróż w powietrzu wymaga bowiem mniej odpornych na uszkodzenia opakowań o znacznie mniejszej masie. Pociąga to za sobą konieczność zastosowania do ich budowy nie stali, lecz specjalistycznych komponentów. Ponadto kształt samolotu wymusza użycie odmiennego kształtu kontenerów. Pozwala to z jednej strony zaoszczędzić cenne miejsce, z drugiej jednak utrudnia transport intermodalny, gdyż wymaga przepakowania przesyłki przed przeniesieniem jej na inny środek transportu. Ponadto wielkość kontenera lotniczego uzależniona jest od samolotu, na pokładzie którego odbywa podróż. Jednak podobnie jak w przypadku kontenerów używanych na lądzie i morzu, także w przestworzach wprowadzono pewną standaryzację. I tak do podstawowych typów kontenerów lotniczych zalicza się pojemniki typu: AMA (o maksymalnej masie ładunku ok. 6 ton), AMF (maks. 5 ton), AMU/AAU (5 ton), czy ALF (3 tony). Wygląd wymienionych kontenerów może przypominać sześcian (jak w przypadku AMA) albo być zbliżonym do kształtu kadłuba samolotu (pozostałe), co zapewnia lepsze wykorzystanie przestrzeni ładownej. W celu pełniejszej unifikacji transportu i redukcji kosztów związanych z przepakowywaniem ładunków wprowadzono innowacje umożliwiające przewóz drogą powietrzną standardowych kontenerów o długości 20 stóp. Samolotami używanymi do transportu lotniczego są Boeingi 747, 747F, 777 oraz Airbusy.
 
Dzięki amerykańskiej idei, której ucieleśnieniem stał się kontener, zapisano nowy rozdział w dziejach transportu międzykontynentalnego i lokalnego. Pojemniki w kształcie graniastosłupa o zunifikowanym kształcie i odpowiedniej budowie zrewolucjonizowały i usprawniły przeładunek w portach na całym świecie, redukując koszty i czas przedsięwzięcia. Szerokie zastosowanie kontenerów pozwala na transport szeregu ładunków drogą morską, lądową, a także w powietrzu, dzięki czemu handel międzynarodowy może rozwijać się bez przeszkód.