Oleje przekładniowe

Oleje przekładniowe

castrol-beczki

Często wydaje nam się, że olej zalany do skrzyni biegów w nowym samochodzie, bądź do jego mostu (ów) nie wymaga żadnej kobntroli. Oprócz okresowego sprawdzenia jego poziomu w poszczególnych podzespołach, należy również zwrócić uwagę na okres przydatności poszczególnych olejów przekładniowych. Producenci nowszych pojazdów, często podają w instrukcji obsługi, że oleju w skrzyni biegów nie wymienia się. Prawdą jest to, że nowoczesne syntetyczne produkty smarne nie wymagają wymiany w trakcie eksploatacji pojazdu. Należy jednak pamiętać, że brak potrzeby wymiany oleju przekładniowego, w rozumieniu producenta, dotyczy tylko okresu do naprawy głównej pojazdu lub podzespołu. Odpowiedni olej pomoże dobrać nam ekspert z firmy Castrol Polska.

Oleje przekładniowe stanowią odrębną grupę środków smarnych diametralnie różną od olejów przeznaczonych dla smarowania silników. Formulacje, czyli skład oleju są uzależnione od warunków pracy jakie panują wewnątrz skrzyni biegów. W przekładniach nie mamy do czynienia ze spalaniem się mieszanki paliwowo-powietrznej, a przede wszystkim z warunkami gdzie panują duże naciski międzyzębne, wysokie temperatury związane z tarciem, środowisko jest silnie korozyjne dla materiałów synchronizatorów. Szczególnie ważne w skrzyniach to zapewnienie gładkiego zazębienia z jednego biegu na drugi oraz zachowania filmu olejowego pomiędzy współpracującymi elementami par kół tak aby sprawnie przekazywać moment przechodzący prze skrzynię biegów. Oleje przekładniowe muszą spełniać następujące funkcje:

- przenosić moc i moment,
- smarować elementy skrzyni,
- dostarczać ochrony przeciw korozyjnej,
- odprowadzać ciepło,
- eliminować hałas i wibrację,
- zachowywać czystość skrzyni,
- zachowanie uszczelnień w ciągłej sprawności,

Dla klienta te funkcję przekształcają się: w łatwą, sprawną i precyzyjną zmianę biegów; cichą pracę przekładni; dają minimalne straty mocy i większą oszczędność paliwa; oraz trwałość i niezawodność skrzyni przekładniowej. Najważniejszym elementem w pracy oleju w skrzyni jest oddzielanie zębów nawet w warunkach ekstremalnych obciążeń. Rozdzielanie poprzez warstwę oleju która ma odporność na zrywanie filmu olejowego. Stąd oleje przekładniowe mają zupełnie inne zakresy lepkości odmienne od olejów silnikowych. Ich lepkości jest większa. Nie można jednak zwiększać lepkości ponad miarę, ponieważ nie zachowamy wówczas wymaganej oszczędności paliwa, poprzez nadmierne zwiększenie oporów tarcia wewnętrznego i zbyt duże straty energii połączone ze wzrostem temperatury. Wspomniane uwarunkowania doprowadzają do utrzymania kompromisu pomiędzy tymi wymaganiami i tworzenie olejów o wyjątkowych bazach i pakietach dodatków. Podstawowym standardem opisującym jakość olejów przekładniowych jest standard API definiujący w sposób podstawowy jakość olejów przekładniowych.

Castrol_skrzynie_przekladniowe

Klasyfikacja dzieli oleje na klasy jakości: od GL-1 do GL-6. GL-1 - skrzynie manualne, łagodne i małe obciążenia i poślizg, bez modyfikatorów tarcia oraz dodatków na ekstremalne naciski EP, dla przekładni o zębach o zarysie spiralnym i przekładni ślimakowych. GL-2 - łagodne i średnie warunki obciążeń z poślizgiem, zawiera niewiele dodatków przeciwzużyciowych oraz stabilizatorów lepkości pozwalających zwiększać trwałość filmu olejowego, szczególnie w przekładniach ślimakowych. GL-3 - średnio zmienne i trudne warunki prędkości obciążeń, skrzynie biegów i przekładnie o zębach spiralnych, bardzo dobre przenoszenie obciążeń, zawierające dodatki EP, nieodpowiednie dla przekładni o zazębieniu hipoidalnym. GL-4 - zmienne i trudne warunki prędkości i obciążeń również z poślizgiem, skrzynie biegów oraz przekładnie główne o zazębieniu hipoidalnym, średnia zawartość dodatków EP, może być stosowany tam gdzie nieodpowiedni jest poziom jakościowy MT-1 GL-5 - bardzo trudne warunki, zmienne prędkości i uderzeniowe obciążenia, również niskie prędkości i wysokie obciążenia, dla przekładni głównych o zazębieniu hipoidalnym, zawierają wysoką zawartość EP, mogą być stosowane gdzie wymagana jest MIL-L-2105D MT-1 - dla niezsynchronizowanych skrzyń biegów w autobusach i ciężarówkach (HD) oleje spełniające MT-1 zabezpieczają przed degradacją w zmiennych warunkach temperaturowych, oraz pogorszeniem się właściwości przeciwzużciowych, kompatybilność i ochrona dla uszczelnień jakiej nie zapewniaja GL-4 i GL-5. GL-6 - ogromne uderzeniowe obciążenia, skrzynie trzpieniowe-kłowe, stosowane w sporcie motorowym, przewyższa wymaganie GL-5. Ważną klasyfikacją w olejach przekładniowych jest SAE J306 lepkościowa. Określa ona lepkość, czyli opór wewnętrzny oleju, płynność w określonych temperaturach i lepkość kinematyczną mierzona w 100 stopniach C.

Metody badań olejów przekładniowych oparte są o badania fizyko-chemiczne, czyli tzw testy benczowe (Bench-test) oraz o testy potwierdzające właściwości smarnościowe, przeciwzużyciowe, termooksydacyjne oraz przeciwkorozyjne. Podstawowym badaniem na odporność przeciwzatarciową i przeciwzużyciową jest test przeprowadzany na aparacie czterokilowym (Timken,Folex lub FZG), w którym sprawdza się czas do zatarcia kółek pracujących w badanym oleju. W dzisiejszych skrzynkach opartych o równolegle pracujące koła walcowe proste lub śrubowe ważne jest stosowanie odpowiedniego oleju o wymaganej lepkości oraz ważne jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu oleju w skrzyni. Zbyt wysoki będzie powodował nadmierne grzanie przekładni. Zbyt mała lepkości wpłynie na przyspieszone zużycie elementów skrzyni: kół, piast przesuwnych i synchronizatorów. Zupełnie innym typem przekładni są skrzynie DCT lub DSG określane mianem skrzyni dwusprzęgłowych.

(MB)

materiały: Castrol Polska