Optifuel Lab - w drodze do doskonałości

Optifuel Lab - w drodze do doskonałości



Wyścig producentów z XX wieku o uzyskanie jak największej mocy poszedł w zapomnienie. Dziś zastępuje go dążenie do nowoczesności i oszczędzania energii. Konstruując Optifuel Lab, samochód – laboratorium, Renault Trucks udowadnia, że możliwe jest znacznie zmniejszenie zużycia paliwa. Dzięki kompleksowemu podejściu do zagadnienia oraz zaawansowanym rozwiązaniom aerodynamicznym, Optifuel Lab może się poszczycić o 13 proc. mniejszym spalaniem, czyli o 4,5 l/100 km oraz mniejszą emisją (o 120 g CO2 / km). Wynik ten, uzyskany podczas tysięcy kilometrów jazd testowych w rzeczywistych warunkach drogowych, po raz kolejny wykazuje przewagę Renault Trucks w dziedzinie ograniczania zużycia paliwa. Jest również świadectwem głębokiego zaangażowania producenta w rozwój nowoczesnego społeczeństwa. Testowane dziś rozwiązania mogą zostać zastosowane w samochodach sprzedawanych w bliskiej lub dalszej przyszłości.

W 2007 roku firma Renault Trucks uruchomiła program badawczy Optifuel Lab. Jego głównym celem jest ograniczenie zużycia paliwa i emisji zanieczyszczeń zestawu drogowego (ciągnika z naczepą). Pierwszy etap badań udowodnił, że możliwe jest uzyskanie znacznego obniżenia spalania poprzez zmianę rozwiązań aerodynamicznych stosowanych w konstrukcji zestawu, optymalizację konstrukcji układu napędowego i opon, a także wprowadzenie specjalnych systemów wspomagających kierowcę w prowadzeniu samochodu. Dziś, po przejechaniu 4500 km jazd testowych oraz po wykonaniu pomiarów w czasie jazdy na torze drogowym na odcinku 2500 km, autorzy projektu uzyskali zmniejszenie zużycia paliwa o 13 proc., czyli o 4,5 l/100 km, co przełożyło się jednocześnie na ograniczenie emisji CO2 o 120 g/km, i to w rzeczywistych warunkach użytkowania, w porównaniu do analogicznego samochodu z aktualnej oferty pojazdów (Premium Route DXi 11 450 KM). Optifuel Lab pozostaje jednak pojazdem testowym, który nie jest przeznaczony do wprowadzenia na rynek. Stanowi dla Renault Trucks cenne narzędzie badawcze do sprawdzania skuteczności różnych rozwiązań prowadzących do zmniejszenia spalania, które w bliższej lub dalszej przyszłości mogą znaleźć zastosowanie w samochodach oferowanych na rynku.

Zbudowany w 2007 roku Optifuel Lab jest samochodem-laboratorium wykorzystywanym w programie badawczym. Nie jest on przeznaczony do wprowadzenia na rynek. Jego zadaniem jest sprawdzanie nowych rozwiązań prowadzących do zmniejszenia spalania w rzeczywistych warunkach użytkowania pojazdu.

Obecnie, samochód ten pozostaje pojazdem badawczym, który nie jest przewidziany do wprowadzenia do sprzedaży. Niektóre zastosowanych rozwiązań, mimo ewidentnych korzyści z nich płynących, nie są zgodne z normami ruchu drogowego. Przykładem mogą być, spojlery wyprowadzone poza obrys naczepy. Renault Trucks ma nadzieję, że prowadzone badania i ich wyniki przyczynią się do podjęcia przez pozostałych producentów samochodów ciężarowych debaty nad istniejącymi przepisami, a także zachęcą administrację do zmiany stanowiska.
           
Wyniki przekraczające założone cele
Uruchamiając program badawczy, postawiono sobie za cel uzyskanie ograniczenia zużycia paliwa i emisji zanieczyszczeń na poziomie zbliżonym do 10 proc. Tymczasem uzyskano zmniejszenie spalania o 13 proc. w porównaniu do Renault Premium Route Euro 5 Incentive – modelu który obecnie jest liderem rynkowym pod względem spalania. Wynik ten osiągnięto dzięki podjęciu prac dotyczących wielu dziedzin i wszystkich podzespołów samochodu, które mają wpływ na poziom zużycia paliwa.

W poszukiwaniu idealnego kształtu
Pierwszą przeszkodą, jaką napotyka samochód ciężarowy w czasie jazdy jest naturalny opór powietrza. Zespoły badawcze pracowały nad poprawieniem aerodynamiki nie tylko ciągnika, przez zastosowanie nowego design’u, lecz również całego zestawu drogowego. Przyjmując za punkt odniesienia wzorcowy kształt kropli wody (najbardziej aerodynamiczna forma występująca naturalnie w przyrodzie), badacze z Renault Trucks wprowadzili wiele rozwiązań konstrukcyjnych prowadzących do maksymalnego ograniczenia oporu powietrza stawianego przez poruszający się pojazd.

Zmiany dotyczyły przede wszystkim kabiny: zderzak został wydłużony o 30 centymetrów, dach zyskał nowy kształt i został podwyższony do wysokości 4,16 m i jednocześnie spełnia rolę spojlera. Zewnętrzne lusterka wsteczne zostały usunięte, a ich funkcję przejął system obserwacji tego, co dzieje się z tyłu pojazdu z wykorzystaniem kamer opracowany przez firmę Mekra.

Rozwiązania aerodynamiczne dla ciągnika i naczepy

Oprócz design’u, zaawansowane prace badawcze obejmowały kompleksowe podejście do aerodynamiki całego zestawu drogowego ciągnika i naczepy. Spojlery boczne montowane za kabiną zostały optymalnie ukształtowane tak, aby uzyskać jedną bryłę z pojazdem. Cały zestaw jest osłonięty, w tym również koła naczepy. Osłony te przechodzą w dyfuzory powietrza zainspirowane rozwiązaniami stosowanymi w Formule 1. Wyprowadzają one na zewnątrz strumień powietrza i zapewniają jak najmniejszy opór aerodynamiczny.

Z tyłu naczepy zamontowano spojlery długości 70 cm pozwalające na maksymalne ograniczenie strefy turbulencji. Powstaje ona nieuchronnie za samochodem podczas jazdy i działa hamująco na jego ruch. Zmniejszając ją, zmniejszamy moc niezbędną do napędzania samochodu, co ma bezpośrednie znaczenie dla obniżenia zużycia paliwa.
Również dach naczepy był przedmiotem uwagi konstruktorów. Dążąc do formy jak najbardziej zbliżonej do kropli wody, specjaliści w dziedzinie aerodynamiki stworzyli podwyższenie dachu zmniejszające opory powietrza całego zestawu. Tak więc dach nie jest już płaski, lecz uwypuklony tak, by pojazd stał się jak najbardziej aerodynamiczny. Ponadto, pod podwoziem naczepy, inżynierowie zastosowali specjalną osłonę. Wszystkie te elementy przyczyniły się do uzyskania przez Optifuel Lab rekordowo niskiego współczynnika oporu powietrza (Cx).

Jednakże zmniejszenie oporów powietrza, to nie wszystko. Istotnym czynnikiem nadal decydującym o zużyciu paliwa pozostają opory toczenia. Dlatego też grupa Renault Trucks zawarła umowę o współpracy z firmą Michelin w celu opracowania optymalnej konstrukcji opon. Dzięki temu, samochód Optiguel Lab został wyposażony w ogumienie Energy SaverGreen.
Oprócz modyfikacji wprowadzonych w samym silniku, w każdym elemencie układu napędowego zastosowano niezależnie optymalne rozwiązania w celu maksymalnego obniżenia zużycia paliwa.
Jednym z przyjętych założeń było uzyskanie optymalnego działania każdego elementu i podzespołu. Przykładowo, zastosowana pompa wody posiada dwie prędkości pracy: natężenie przepływu cieczy chłodzącej w układzie chłodzenia silnika jest sterowane stopniowo i jego maksymalna wartość jest osiągana tylko wtedy, gdy jest to niezbędne. Podobny system steruje pracą pompy oleju o zmiennej pojemności skokowej, a także sprężarką powietrza z niezależnym sprzęgłem. Na przykład przez większość czasu jazdy na autostradzie, pozostaje ona wyłączona, ponieważ w tych warunkach zapotrzebowanie na sprężone powietrze jest niskie i chwilowe. Prowadzi to do zmniejszenia zużycia paliwa, gdyż sprężarka nie pracuje bezużytecznie.
W pozostałych podzespołach mechanicznych pojazdu, zwiększono sprawność ich działania. Inżynierowie doprowadzili do podwyższenia temperatury oleju silnikowego, aby w jak największym stopniu ograniczyć tarcie ruchomych części, a tym samym zmniejszyć straty energii. Liczne modyfikacje objęły również wał napędowy i alternator, którego skuteczność działania uległa znacznemu zwiększeniu.

Wspomaganie kierowcy w prowadzeniu samochodu
Zasadniczy wpływ na zużycie paliwa ma kierowca, dlatego Optifuel Lab został wyposażony w systemy wspomagania w prowadzeniu samochodu, które umożliwiają zmniejszenie spalania oleju napędowego. Korzystając z bogatych doświadczeń oraz uznanej, wysokiej jakości skrzyni biegów Optidriver, firma Renault Trucks wprowadziła kolejne ulepszenia w funkcjonowaniu tego podzespołu. Skrzynia umożliwia zmianę biegów przy niższych niż dotychczas prędkościach i jeszcze lepiej wykorzystuje dostępny moment obrotowy silnika. Jest wyposażona w zmodyfikowaną funkcję EcoRoll, rozłącza układ napędowy, gdy tylko pozwalają na to warunki jazdy, na przykład na początku zjazdu z wzniesienia. Ponadto skrzynia współpracuje z systemem Cruise-control zaprogramowanym tak, by ograniczał swym działaniem zużycie paliwa.
Jednocześnie poddano modyfikacjom ogranicznik prędkości ASL (Adaptive Speed Limiter). Dzięki sprzężeniu z systemem GPS, urządzenie to potrafi analizować położenie samochodu, ukształtowania drogi (podjazdy lub zjazdy z wzniesienia), rozpoznawać wymagane przepisami ograniczenia prędkości i ustalać w ten sposób automatycznie prędkość, z jaką powinien poruszać się samochód. Przykładowo, system ten potrafi łagodnie zmniejszyć prędkość samochodu przy zbliżaniu się do punktu poboru opłat za autostradę.
Poszczególne modyfikacje i nowe rozwiązania wprowadzone w każdym z podzespołów pojazdu złożyły się na uzyskanie znacznego zmniejszenia zużycia paliwa całego zestawu drogowego.

Pomiar wyników
Zatwierdzenie wyników programu badawczego takiego jak Optifuel Lab wymaga żmudnej pracy. Przeprowadzono szereg bardzo dokładnych testów symulacyjnych na stanowisku badawczym, a następnie w rzeczywistych warunkach użytkowania pojazdu.
W pierwszej fazie testów korzystano oczywiście z symulacji komputerowej i czysto wirtualnych testów. Po potwierdzeniu skuteczności rozwiązań na komputerze, inżynierowie zaangażowani w program Optifuel Lab mogli fizycznie wyposażyć w nie samochód ciężarowy i umieścić go na stanowisku badawczym, gdzie przeprowadzono jazdy próbne na rolkach. Nie opuszczając zakładu, mogli od razu zaobserwować wyniki wprowadzenia konkretnych rozwiązań. Jednak nic nie zastąpi rzeczywistych warunków użytkowania w sprawdzeniu działania tego, czy innego systemu, dlatego też ostatni etap testów musiał być przeprowadzony na drodze.
Każda trasa była pokonywana w konwoju (w odstępie około 5 minut) przez pojazd badawczy Optifuel Lab i samochód porównawczy Premium Route DXi 11 450 KM Euro 5 Incentive, rynkowego lidera pod względem niskiego zużycia paliwa.

Trasa jazd próbnych

Trasą wybraną na jazdy próbne była pętla długości 400 kilometrów wykorzystywana często przez prasę specjalistyczną do jazd testowych. Łączy ona miasta Chambéry, Genewę, Bourg-en-Bresse i Villefranche-sur-Saône i obejmuje wszystkie sytuacje drogowe napotykane przez przewoźników wraz z kilkoma wzniesieniami o maksymalnej wysokości niewiele ponad 500 m między 80. a 300. kilometrem (patrz wykres poniżej). Trasa dzieli się na dwie części : od punktu poboru opłat za autostradę w miejscowości Macon Nord do parkingu w Fontanelle i z powrotem.


Dane dotyczące wysokości n.p.m., nachylenia drogi, prędkości granicznej oraz czasu postojów na trasie

Aby uzyskać jak najbardziej wiarygodne wyniki, pracownicy programu Optifuel Lab starali się ograniczyć do minimum wpływ czynników zewnętrznych. I tak, w celu zmniejszenia wpływu sposobu prowadzenia samochodu przez kierowcę na rezultaty testów, zdecydowano się na zmianę prowadzącego w połowie trasy. Przejazd testowy wykonywano z możliwie jak najczęstszym wykorzystaniem regulatora prędkości, z pokonywaniem podjazdów i zjazdów ze stałą, zaprogramowaną w ten sposób prędkością, ograniczoną do 85 km/h. W ten sam sposób, trasa była pokonywana sześć razy w ciągu dwóch tygodni, aby uniezależnić się od warunków pogodowych wpływających korzystnie lub negatywnie na spalanie.
Zaznaczyć należy, że uzyskany wynik końcowy zmniejszenia spalania o -13 proc. w porównaniu do samochodu seryjnego nie jest najlepszym rezultatem pomiarów wykonywanych podczas sześciu przejazdów, lecz jedynie średnią obliczoną po zrealizowaniu wszystkich testów drogowych. Łącznie w czasie jazd próbnych przejechano blisko 5000 km.

Pomiar zużycia paliwa
Metoda przyjęta do określenia spalania jest oparta na kontroli ilości zużytego paliwa z tankowanego do pełna zbiornika paliwa przed każdym przejazdem trasy od Macon do Macon. Dane o skumulowanym zużyciu paliwa we wcześniej ustalonych, poszczególnych punktach trasy były pobierane z przepływomierza firmy AIC (Automative Information and Control Systems). Przy każdym pomiarze spalania, opisywane były wszelkie szczegółowe warunki testu i uwagi (wiatr, deszcz, nieprzewidziane postoje…).

Wnioski
Dzięki programowi badawczemu Optifuel Lab, firma Renault Trucks uzyskuje możliwość zdobycia pozycji lidera w dziedzinie ekonomicznej jazdy i niskiego zużycia paliwa oraz niskiej emisji CO2. Uzyskane wyniki (-13 proc.) przekroczyły wyznaczone przez nas cele i są istotnym bodźcem do dalszych prac badawczych. Pozwolą one Renault Trucks na potwierdzenie skuteczności niektórych rozwiązań prowadzących do obniżenia zużycia paliwa i na wprowadzenie ich w niedalekiej przyszłości do seryjnie produkowanych ciężarówek.




materiały: Renault Trucks

Przeczytaj też:
Nowa generacja Renault Master pojawi się w 2024 roku W 2024 r. Renault Trucks wprowadzi na rynek nową generację pojazdów dostawczych – Renault Trucks Master Red EDITION.
Nowy Volkswagen Crafter - pierwsze informacje Jest produkowany wyłącznie w Polsce, w fabryce Volkswagen Poznań we Wrześni Volkswagen Crafter - to jeden z najnowocześniejszych pojazdów dostawczych w swoim segmencie.
Zmiany w dystrybucyjnych Renault Trucks Renault Trucks przedstawia nową odsłonę swoich miejskich i podmiejskich samochodów ciężarowych, w tym specjalne rozwiązania dla modeli elektrycznych.
Janusz Buława nowym prezesem Renault Trucks Polska Z dniem 1 października 2023 r. Janusz Buława obejmie stanowisko prezesa Renault Trucks w Polsce.
VW Crafter o numerze 500 000 W zakładzie we Wrześni produkowane są modele dwóch marek: Volkswagen Crafter i MAN TGE, w tym również ich wersje elektryczne eCrafter i eTGE.
Renault Trucks do recyklingu Renault Trucks podejmuje kolejne kroki w celu przestawienia swojej działalności przemysłowej na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Fabryka używanych części Renault Trucks jest logicznym kolejnym krokiem w tej drodze.
Volkswagen ID.Buzz z dłuższym rozstawem osi i siedmioma miejscami W fabryce w Hanowerze Volkswagen Samochody Użytkowe przygotował pierwsze zaplecze produkcyjne dla przyszłych wariantów ID. Buzz. Prace modernizacyjne w fabryce przeprowadzono podczas trzytygodniowej przerwy letniej.
Renault Trucks na drodze do elektromobilności Renault Trucks w 2021 r. dostarczyło 249 elektrycznych samochodów ciężarowych i zamówiono kolejne 613 sztuk.
Volkswagen Multivan w nowych wersjach lakierów Nowy Volkswagen Multivan - dostępny w czterech wersjach: Multivan, Life, Style i Energetic – może być polakierowany w jednym z szerokiej palety lakierów podstawowych, metalizowanych, czy perłowych.