Kody kreskowe w gospodarce magazynowej

Kody kreskowe w gospodarce magazynowej

Kody kreskowe są ważnym elementem usprawnienia pracy w gospodarce magazynowej.

Programy magazynowe takie, jak mKsiegowa.pl wspierają ich stosowanie w różnych dziedzinach. Zamieszczamy przegląd najważniejszych informacji dotyczących zastosowania kodów kreskowych w gospodarce magazynowej.

Kod kreskowy jest graficznym odwzorowaniem informacji za pomocą kresek i odstępów pomiędzy nimi. Kody umożliwiają kodowanie informacji, w celu jej późniejszego szybkiego i jednoznacznego odczytu.

Można powiedzieć, że kod kreskowy jest nośnikiem określonej ilości informacji tam, gdzie brak jest innego środka jej transmisji.

Jednym z zastosowań kodów kreskowych jest identyfikacja towarów znajdujących się w obrocie towarowym. Istnieje wiele standardów określających sposób prezentacji kodów kreskowych do celów identyfikacji towarów.

Przy stosowaniu oznaczeń kodem kreskowym istotne jest, że kod jest unikatowym oznaczeniem produktu i nie może się powtarzać w ramach danego obszaru, w którym następuje wymiana towarowa.

Oznacza to, że jeżeli produkt jest dopuszczony do obrotu w gospodarce musi mieć unikalny kod w ramach całego świata.

Aby zapewnić unikalność kodu wprowadzono system globalnych standardów identyfikacyjnych i komunikacyjnych tworzących rozwiązania wspierające efektywne zarządzanie w łańcuchu dostaw. Najbardziej rozpowszechniony jest system GS1.

GS1 obejmuje standaryzację kodów kreskowych w ramach różnych systemów, z których najbardziej popularne to EAN i UPC. Są to jedyne kody dopuszczone do stosowania w detalicznych punktach kasowych. W Polsce przydzielaniem kodów w obrocie towarowym zajmuje się Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu.

Do obowiązków producenta towaru i innych uczestników obrotu towarowego należy zapewnienie nadania indywidualnych kodów dla towarów będących w obrocie. Odbywa się to za pośrednictwem krajowych i regionalnych reprezentantów standardu GS1 i wiąże się z niewielką opłatą.

Kod kreskowy EAN
Jednym z najpopularniejszych jest kod kreskowy systemu EAN. W obrocie towarowym używane są następujące typy kodów EAN:

EAN-8 - umieszczany na opakowaniach jednostkowych, dla których dysponujemy ograniczonym polem nadruku i gdzie bardziej rozbudowane kody się nie mieszczą;
EAN-13 - stosowany na opakowaniach jednostkowych oraz na jednostkowych opakowaniach transportowych;
EAN-128 - umieszczany na zbiorczych opakowaniach transportowych.
Zmiany kodu towarowego są konieczne, gdy:

- producent tworzy modyfikacje produktu (nowe wersje i odmiany).

Nie jest konieczna zmiana kodu, gdy:

- zmienia się cena towaru lub produktu,
- w przypadku zmiany opakowania,
- następuje mało istotna zmiana składników lub nieznaczna zmiana parametrów, która nie  powoduje zmiany ceny towaru,
- w przypadku okresowych promocji towaru

Do obowiązków producenta należy pilnowanie, by ten sam numer produktu nie został przydzielony dwom różnym produktom.

Producenci muszą jednocześnie zapewnić, aby oznaczenie umieszczone na opakowaniu jednostkowym było inne niż na opakowaniach zbiorczych.

Przykładowo, najbardziej rozpowszechniony kod EAN-13 składa się z 13 cyfr zawierających od lewej:

- trzy cyfry, które są prefiksem organizacji krajowej standardu GS1; Polska otrzymała cyfry 590;
- następne cztery cyfry przydzielane są przez organizację krajową GS1 jednostce  gospodarczej, która zamierza stosować kod kreskowy;
- kolejne pięć cyfr stanowią numer towaru, który zostaje przydzielony przez organizację GS1    dla określonego produktu;
- ostatnia, trzynasta cyfra jest cyfrą kontrolną wyliczaną według specjalnego algorytmu i służy  do kontroli poprawności odczytu.

Do czego jeszcze można zastosować kody kreskowe w gospodarce magazynowej?
Oprócz wielkich zalet kodów kreskowych w obrocie towarowym na rynku mogą one usprawnić procesy biznesowe w firmach handlowych i produkcyjnych w przypadku zarządzania magazynami elementów do produkcji, czy pół-produktów.

Kody kreskowe można drukować we własnym zakresie, zazwyczaj za pomocą specjalizowanych drukarek. Można oznaczać nimi elementy i opakowania.

W przypadku zarządzania stanami magazynowymi dla towarów z nadanymi kodami w systemie GS1 oraz z kodami kreskowymi wydrukowanymi we własnym zakresie można również zapewnić unikalność kodu. Służy do tego zdefiniowany w ramach standardu EAN13 zakres kodów dla towarów ważonych. Kody te rozpoczynają się od cyfry 2.

Kody kreskowe rozpoczynające się od cyfry 2 można używać przykładowo:

- do oznaczenia towarów ważonych w placówce handlowej
- do oznaczania innych towarów, elementów i półproduktów, które nie są wprowadzone do obrotu na rynku.
Wykorzystanie kodów wewnętrznych nie wymaga ich rejestracji w organizacji krajowej systemu GS1, a zatem nie wymaga ponoszenia dodatkowych opłat.

Program magazynowy mKsiegowa.pl jest przystosowany do prowadzenia gospodarki magazynowej za pomocą kodów kreskowych. Program pozwala również określać w kartotece towarowej wiele kodów kreskowych dla tego samego produktu, co jest przydatne w sytuacji, gdy ten sam produkt jest produkowany w różnych krajach.

Zespół mKsiegowa