TATRA - niezmeinnie ON AIR

TATRA - niezmeinnie ON AIR



Samochody ciężarowe marki Tatra – to dziś głównie pojazdy budowlane i wojskowe. Ich zalety konstrukcyjne są nie do przecenienia w trudnym terenie, gdzie liczy się solidne podwozie i niezawodny silnik To właśnie te silniki serii T3B, T3C i T3D-928 wzbudzają największe zainteresowanie entuzjastów motoryzacji. 8.cylindrowe jednostki w układzie widlastym są chłodzone powietrzem. Pozwala to na ich eksploatację w skrajnych temperaturach od –40 do +50 oC i wilgotności powietrza wynoszącej 98 proc.


Większość przedwojennych modeli TATRY to produkcja wojskowa - modele T93 i T85Od czasu, gdy w 1898 r. Ignatz Schustala zbudował pierwszą ciężarówkę, losy niewielkiej osady Nesselsdorf zdawały się być już przesądzone. Wkrótce stała się ona ważnym ośrodkiem przemysłowym, w którym rozpoczęto produkcję pojazdów towarowych. Te pierwsze, były jeszcze podobne do wozów konnych – furmanek z dużą skrzynią, przystosowaną do przewożenia 2,5 t ładunku. NW Präsident miał silnik umieszczony pod podłogą skrzyni ładunkowej, za tylną osią. 4-cylindrowa jednostka, o pojemności 5,4 l rozwijała moc 13,2 KM. Załadowany pojazd mógł rozwijać prędkość do 20 km/h i zużywał 4 kg benzyny na 100 km. Po 1919 r., kiedy Czechosłowacja odzyskała niepodległość zmieniono nazwę miejscowości na Koprzywnica (Kopřivnice). W tym też czasie fabryka została mocno rozbudowana i rozpoczęto seryjną produkcję samochodów ciężarowych. Z Austrii przybył Hans Ledwinka, który objął w fabryce stanowisko głównego inżyniera. On też wprowadził nową nazwę dla swoich ciężarówek – Tatra (ze względu na otaczające zakład góry). Górskie położenie Koprzywnicy, jej surowy klimat i często zaśnieżone drogi, skłoniły konstruktora do opracowania w ciężarówkach napędu na wszystkie koła. Z tego też powodu, aby ograniczyć usterkowość pojazdów z powodu zamarzania wody w chłodnicy, wprowadzono silnik chłodzony powietrzem. Pierwsza Tatra inż. Ledwinki nosiła oznaczenie 13 i była wyposażona w dwucylindrową, benzynową jednostkę napędową o mocy zaledwie 12 KM.

TATRA 805 - czasy jej świetności przypadały na lata 50W 1930 r. do produkcji weszła 3-tonowa Tatra 27, mająca półosie i hamulce hydrauliczne. Pojazd napędzał 4-cylindrowy silnik benzynowy o poj. 4,3 l i mocy 84 KM (później 5,2 l). Prędkość maksymalna samochodu wynosiła 55 km/h, a zużycie paliwa obliczano na ok.28 l/100 km.
W czasie II Wojny Światowej fabryka została podporządkowana celom militarnym (wytwarzano w niej m.in. czołgi i pojazdy opancerzone). W 1942 r. skonstruowano pojazd, który później zdobył wielką popularność w świecie – Tatrę 111 z napędem 6x6. 12-cylindrowy widlasty silnik o mocy 210 KM, był pierwszą wysokoprężną jednostką napędową chłodzoną powietrzem. Tatra 111 była produkowana w kilku wersjach ładowności i pojemności silnika, przez 21 lat. Pojazdy te jeździły w wielu krajach świata m.in. w Mongolii, krajach Afryki i w ZSRR na Syberii. Jeszcze na początku lat 90., Tatry 111 były na wyposażeniu armii czechosłowackiej.

TATRA JAMAL - niegdys flagowy okręt czeskiej fabrykiLata 50 XX w. były początkiem budowy 3-osiowych pojazdów militarnych na potrzeby wojska (głównie ZSRR). Ciężarówki serii 800 były wyposażone w 4-cylindrowe silniki benzynowe o poj. 2, 4 l i mocy 55 KM. Nowością w tych samochodach było zastosowanie sprzęgła hydraulicznego i skrzyni biegów o 4 przełożeniach z reduktorem.
Czasy świetności fabryki samochodów w Koprzywnicy przypadały na lata 70. ubiegłego wieku, kiedy to największym odbiorcą samochodów był ZSRR oraz inne kraje bloku wschodniego. W tym okresie powstały konstrukcje dobrze znane także w Polsce. Tatry 813 i 815 stanowiły i nadal stanowią nieodłączny element krajobrazu polskich budów.
Tatra brała wielokrotnie udział w rajdach i wyścigach samochodów ciężarowych, m.in. wygrywając sześciokrotnie, w latach: 1988,1994,1995,1998,1999 i 2001 Rajd Paryż–Dakar.

Współczesna produkcja wojskowa to m.in TATRA T815-7Od 2003 r. Tatra stała się częścią amerykańskiego koncernu TEREX Corporation. Nowa myśl techniczna i kapitał przejęty z firmy TEREX, szybko zaowocowały pojawieniem się nowych modeli pojazdów o przeznaczeniu militarnym: T815-7, T810-ATS (z silnikiem Renault Dxi7) oraz mniejszymi ciężarówkami N2 i N3. Oprócz popularnej Tatry 163-Jamal z wydłużonym noskiem (z napędem 6x6), w ofercie producenta znajduje się także flagowy model – T815-2 TERRNo1 (z napędem: 4x4, 6x4, 6x6, 8x8). Wyposażony jest on w jeden z silników: Tatra - T3D-928 V8 280–320 kW (air-cooled); Cummins ISM, ISL, 257–324 kW; Caterpillar C 13410, 306 kW. Konfiguracje napędów i silniki nie są jedynymi wariantami tych ciężarówek. Klient ma do wyboru, w zależności od potrzeb, zakup auta z kabiną krótka średnią lub długą. W zależności od długości ramy i zastosowanego napędu, Tatry 815-2 TERRNo1 mają ładowność od 9 t (dmc. 19 t) do 28 t (dmc. 41 t). Pojemność skrzyń ładunkowych wynosi od 8 do 16 m3.

Silnik T3D-928-30 Euro 5  chłodzony powietrzemSilniki Tatry V8 o poj. 12,6 l, chłodzone powietrzem, są oferowane w standardzie do wszystkich rodzajów pojazdów. Jednak ze względu na przeznaczenie samochodów, producent wyposaża je w jednostki napędowe o różnych mocach i poziomach czystości spalin o mocy 285–315 kW w technologii Euro 4 lub Euro 5. Silniki T3D-928 spełniające normę Euro 4, są zaopatrzone w układ katalitycznej redukcji spalin (SCR) dozujący płyn AdBlue oraz konwerter katalityczny NOx. Zbiornik na AdBlue znajduje się obok zbiornika paliwa i ma poj. 80 l. Konstrukcja silnika Euro 5 niczym nie różni się od Euro 4 poza większą dawką AdBlue wtryskiwaną do katalizatora.

Poligon doświadczalny w Koprzywnicy - trudny test dla konstruktorów i ich maszynLegendą Tatry są proste w budowie, niezawodne silniki oraz ich mocne układy napędowe i zawieszenia. Element nośny stanowi rama centralna o przekroju rurowym. Pomiędzy osiami napędowymi znajdują się mechanizmy różnicowe. Nowością są tylne zawieszenia KING FRAME, w wersji lekkiej lub ciężkiej. W zależności od dopuszczalnego maksymalnego nacisku na osie, składają się one z pneumatycznych poduszek z wewnętrznymi sprężynami i amortyzatorów teleskopowych (max. obciążenie jednej osi – 11,5 t) lub z kombinacji pneumatycznych poduszek z wewnętrznymi sprężynami, amortyzatorów teleskopowych i resorów piórowych (max. obciążenie na oś –15 t). Zaletą zawieszeń typu KING FRAME jest to, że beż względu na obciążenie osi, koła pojazdu mają zawsze ten sam kąt pochylenia względem podłoża.


Michał Bąk


Image






Tatra TERRNo1 – dane techniczne

Typ

T815-230S24 33 325 6x6.2/341

Rodzaj kabiny

Short

Silnik

T3D-928-30, V8, poj. 12 667 cm3, 325 kW/1800 obr/min.,
max. moment obr. 2100 Nm przy 1000–1200 obr/min.,
air-cooled, Euro 4 lub 5

Masa własna pojazdu

13,5 t

Ładowność

19,5 t

Obj. powierzchni ładunkowej

12 m3

Układ napędowy

Skrzynia biegów 10 przełożeń + 2, dwustopniowy reduktor,
blokada mechanizmów różnicowych

Układ hamulcowy

Na wszystkich kołach hamulce bębnowe ze wspomaganiem,
ABS w opcji, retarder

Prędkość max.

85 km/h




Image







Zobacz film